Kalendarium Wydarzeń Historycznych

 

WRZESIEŃ

 

1 września – w 1939 roku atakiem nazistowskich Niemiec na Polskę rozpoczęła się II wojna światowa.

2 września – w 1621 roku rozpoczęła się bitwa pod Chocimem, zakończona zwycięstwem wojsk polskich dowodzonych przez Jana Karola Chodkiewicza, który zmarł podczas oblężenia twierdzy przez wojska tureckie.

3 września – w 1939 roku Francja i Wielka Brytania wypowiedziały wojnę nazistowskim Niemcom.

4 września – w 1725 roku Maria Leszczyńska poślubiła króla Francji Ludwika XV, zostając tym samym królową Francji.

9 września – w 1939 roku nad Bzurą rozpoczęła się największa bitwa wojny obronnej w 1939 roku. Wojska armii Poznań generała Tadeusza Kutrzeby i Pomorze generała Władysława Bortnowskiego starły się z niemiecką 8 Armią generała Johannesa Blaskowitza i 10 Armią generała Waltera von Reichenaua

11 września - w 2001 roku około 3 tysięcy osób zginęło w serii największych w historii ataków terrorystycznyh na World Trade Center w Nowym Yorku oraz Pentagon w Waszyngtonie, dokonanych przez członków Al-Kaidy przy użyciu uprowadzonych samolotów pasażerskich.

12 września- w 1683 roku pod Wiedniem król Polski Jan III Sobieski rozgromił armię turecką

14 września - w 1812 roku Napoleon Bonaparte wkroczył do opuszczonej przez Rosjan Moskwy.

15 września- w 1697 roku August II Mocny został w katedrze wawelskiej zaprzysiężony na króla Polski.

16 września – w 1668 roku abdykował, zrzekając się korony polskiej Jan II Kazimierz Waza.

17 września – w 1939 roku Związek Radziecki wypełniając układ Ribbentrop – Mołotow zaatakował terytorium Polski od wschodu.

20 września - w 1920 roku rozpoczęła się operacja niemeńska, która walnie przyczyniła się do zwycięstwa wojsk polskich podczas wojny polsko-bolszewickiej.

27 września– w 1940 roku w Berlinie III Rzesza Niemiecka, Włochy i Japonia podpisały Pakt Trzech, który był zarówno sojuszem obronnym, jak również określał współpracę sygnatariuszy paktu.

 

 

 PAŹDZIERNIK

 

3 października – w 1501 roku Aleksander Jagiellończyk został wybrany na króla Polski.

4 października – w 1705 roku Stanisław Leszczyński został koronowany na króla Polski.

7 października – w 1620 roku pod Mohyłowem zginął hetman Stanisław Żółkiewski.

8 października – w 1939 roku Adolf Hitler podpisał dekret o włączeniu do Rzeszy polskich ziem zachodnich i północnych.

10 października:

– w 1794 roku wojska polskie doznały klęski pod Maciejowicami, co zwiastowało upadek powstania kościuszkowskiego.

12 października - w 1921 roku dokonano podziału Górnego Śląska między Polskę a Niemcy.

13 października - w 1943 roku zakończyła się bitwa pod Lenino.

15 października – w 1917 roku Mata Hari uznana za niemieckiego szpiega została we Francji rozstrzelana.

16 października – w 1384 roku Jadwiga Andegaweńska została koronowana na króla Polski..

18 października – w 1523 roku urodziła się Anna Jagiellonka, ostatni król Polski z rodu Jagiellonów;

22 października – 1873 roku Rosja, Niemcy i Austro-Węgry zawarły Sojusz Trzech Cesarzy.

26października – w 1866 roku urodził się Ignacy Daszyński, polski premier.

27 października – w 1922 roku Benito Mussolini rozpoczął marsza na Rzym.

31 października – w 1918 roku Węgry ogłosiły niepodległość, doprowadzając tym samym do rozpadu Austro – Węgier.

 

LISTOPAD
 

1 XI – Dzień Wszystkich Świętych

3 XI – Święto Myśliwych Hubertusa

7 XI – Dzień Kotleta Schabowego

8 XI – Dzień Zdrowego Śniadania
 
8 XI – Światowy Dzień Radiologii

8–14 XI – Międzynarodowy Tydzień Nauki i Pokoju
 
9 XI – Europejski Dzień Wynalazcy

9 XI – Międzynarodowy Dzień Walki z Faszyzmem i Antysemityzmem

11 XI – Narodowe Święto Niepodległości

13 XI – Międzynarodowy Dzień Niewidomych

14 XI – Ogólnopolski Dzień Seniora

14 XI – Światowy Dzień Walki z Cukrzycą

21 XI – Światowy Dzień Życzliwości i Pozdrowień

21 XI – Światowy Dzień Telewizji

22–26 XI – Dni Honorowego Krwiodawstwa w Polsce

25 XI – Dzień Kolejarza

27 XI – Dzień bez Zakupów

29 XI – Dzień Podchorążego

30 XI – Andrzejki

 

GRUDZIEŃ
 

7 grudnia – w 1941 roku Japonia zaatakowała Pearl Harbor na Hawajach, rozpoczynając wojnę ze Stanami Zjednoczonymi.

9 grudnia – w 1922 roku Gabriel Narutowicz został wybrany na pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

10 grudnia – w 1905 roku Henryk Sienkiewicz odebrał literacką nagrodę Nobla.

12 grudnia – w 1501 roku Aleksander Jagiellończyk został koronowany na Wawelu na króla Polski.

13 grudnia – w 1981 roku w Polsce wprowadzono stan wojenny.

14 grudnia - w 1575 roku książę Siedmiogrodu Stefan Batory został ogłoszony królem Polski.

15 grudnia - w 1981 roku podczas stanu wojennego oddziały ZOMO spacyfikowały górników KWK „Manifest Lipcowy” w Jastrzębiu – Zdroju.

16 grudnia – w 1981 roku podczas stanu wojennego oddziały ZOMO spacyfikowały górników KWK „Wujek” w Katowicach, zabijając 9 górników.

17 grudnia – w 1970 roku doszło w Gdyni do maskary robotników Stoczni im. Komuny Paryskiej, gdzie zginęło 10 osób oraz do walk ulicznych w Szczecinie, w których zginęło 16 osób – tzw. Czarny Czwartek.

18 grudnia – w 1916 roku zakończyła się jedna z najkrwawszych bitew I wojny światowej – bitwa pod Verdun.

20 grudnia – w 1922 roku Stanisław Wojciechowski został wybrany na drugiego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

21 grudnia – w 1944 roku Leopold Okulicki został mianowany dowódcą Armii Krajowej.

25 grudnia – w 1076 roku Bolesław II Szczodry został koronowany w Gnieźnie na króla Polski.

27 grudnia – w 1918 roku rozpoczęło się powstanie wielkopolskie.

 

 

STYCZEŃ

 

1 stycznia – w 1993 roku Czechosłowacja rozpadła się na dwa kraje – Republikę Czeską i Słowację.

6 stycznia- 2001Wygranie Turnieju Czterech Skoczni przez Adama Małysza jako pierwszego Polaka w historii.

7 stycznia – w 1942 roku zakończyła się bitwa pod Moskwą. Była to pierwsza strategiczna porażka Adolfa Hitlera i Wehrmachtu na froncie wschodnim podczas kampanii rosyjskiej.

8 stycznia – w 1959 roku Charles de Gaulle został prezydentem Francji.

8 stycznia – w 1943 roku dowództwo Armii Czerwonej zaproponowało generałowi Paulusowi honorową kapitulację pod Stalingradem, którą niemiecki dowódca kategorycznie odrzucił.

14 stycznia – w 1943 roku rozpoczęła się konferencja w Casablance, gdzie ustalono, że wojna z Niemcami będzie prowadzona do czasu bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy i jej sojuszników.

15 stycznia – w 1582 roku w Jamie Zapolskim podpisano rozejm kończący wojnę polsko – moskiewską, na mocy którego Polska odzyskała Inflanty.

16 stycznia – w 1919 roku Ignacy Jan Paderewski został mianowany premierem i ministrem spraw zagranicznych.

17 stycznia – w 1649 roku na Wawelu w Krakowie Jan II Kazimierz Waza został koronowany na króla Polskiej.

19 stycznia – w 1945 roku Leopold Okulicki rozwiązał Armię Krajową.

23 stycznia – w 1793 roku Rosja i Prusy podpisały II traktat rozbiorowy Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

24 stycznia – w 1507 roku Zygmunt I Stary został koronowany na Wawelu w Krakowie na króla Polski.

25 stycznia – w 1831 roku podczas powstania listopadowego sejm ogłosił detronizację króla Polski Mikołaja I.

31 stycznia – w 1943 roku feldmarszałek Friedrich von Paulus, dowódca 6 Armii niemieckiej poddał się pod Stalingradem

 

 

LUTY

 

1 lutego – w 1946 roku Norweg TrygveLie został wybrany Pierwszym Sekretarzem Generalnym Organizacji Narodów Zjednoczonych

2 lutego – w 1943 roku pod Stalingradem poddały się ostatnie oddziały 6 Armii Niemieckiej feldmarszałka von Paulusa

3 lutego – w 1924 roku zmarł Thomas Woodrow Wilson – prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1913 - 1921

4 lutego – w 1945 roku w Jałcie rozpoczęła się konferencja z udziałem przywódców Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Związku Radzieckiego

4 lutego -1921 Ustanowienie Orderu Odrodzenia Polski oraz odnowienie Orderu Orła Białego jako najwyższych odznaczeń państwowych.

6 lutego – w 1633 roku Władysław IV Waza został w Krakowie /w katedrze na Wawelu/ koronowany na króla Polski

11 lutego – w 1929 roku Stolica Apostolska i Włochy podpisały Traktaty Laterańskie na mocy których powstał Watykan

14 lutego – w 1831 roku w czasie powstania listopadowego w bitwie pod Stoczkiem wojska polskie  pokonały armię rosyjską

16 lutego – w 1919 roku podpisano w Trewirze rozejm kończący powstanie wielkopolskie

17 lutego – w 1772 roku w Petersburgu podpisano tajną konwencję rosyjsko – pruską dotyczącą I rozbioru Polski

19 lutego – w 1594 roku król Polski Zygmunt III Waza został koronowany w Uppsali na króla Szwecji.

20 lutego - w 1920 roku Naczelnik Państwa Józef Piłsudski mianował polskim komisarzem plebiscytowym Wojciecha Korfantego

21 lutego – w 1574 roku Henryk III Walezy został koronowany na pierwszego elekcyjnego króla Polski

23 lutego  - 2001 Zdobycie po raz pierwszy przez Adama Małysza tytułu mistrza świata w skokach narciarskich w Lahti (Finlandia).

26 lutego – w 1815 roku Napoleon Bonaparte uciekł z Elby sięgając po raz kolejny po władzę we Francji

 

 

MARZEC

 

1 marca – Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych;

1 marca – w 1456 roku urodził się Władysław II Jagiellończyk, król Czech, Węgier i Chorwacji;

3 marca – w 1918 roku Rosja Radziecka zawarła w Brześciu nad Bugiem traktat pokojowy z Niemcami i Austro – Węgrami, tym samym wycofując się z I wojny światowej;

4 marca – w 1386 roku Władysław II Jagiełło został koronowany na króla Polski;

5 marca – w 1326 roku urodził się Ludwik Węgierski, król Węgier i Polski;

6 marca – w 1745 roku urodził się Kazimierz Pułaski, polski generał, dowódca Konfederacji Barskiej;

9 marca – w 1589 roku podpisano traktat bytomsko – będziński na mocy którego Habsburgowie uznali Zygmunta III Wazę za króla Polski

14 marca - w 1794 roku urodził się Józef Bem, polski generał, uczestnik powstania listopadowego i Wiosny Ludów na Węgrzech;

15 marca - w 1765 roku król Stanisław August Poniatowski założył w Warszawie Szkołę Rycerską;

17 marca – w 1921 roku uchwalona została przez Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej Konstytucja Marcowa;

19 marca – w 1542 roku urodził się Jan Zamoyski – hetman wielki koronny, kanclerz wielki koronny, polski magnat, założyciel Zamościa;

20 marca – w 1921 roku odbył się na Górnym Śląsku plebiscyt, który miał zadecydować o przynależności tego regionu do Polski lub Niemiec. W plebiscycie szczególną rolę odegrał Bytom, gdzie funkcjonował Polski Komisariat Plebiscytowy na czele z Wojciechem Korfantym.

24 marca – w 1794 roku Tadeusz Kościuszko został mianowany Naczelnikiem Insurekcji, której celem była obrona niepodległości Polski

30 marca – w 1867 roku Rosja sprzedała Stanom Zjednoczonym Alaskę za 7,2 mln dolarów;

31 marca – w 1831 roku podczas powstania listopadowego stoczono bitwy pod Wawrem i Dębem Wielkim.

 

MAJ

 

1 maja – w 1890 roku po raz pierwszy obchodzono Święto Pracy. W Polsce uznane za Święto Państwowe od 1950 roku;

2 maja – -Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Święto jest obchodzone na mocy nowelizacji Ustawy o godle, barwach i hymnie RP, uchwalonej przez Sejm 20 lutego 2004 r.

3 maja – w 1791 roku Sejm Czteroletni uchwalił Konstytucję 3 Maja;

5 maja – w 1846 roku urodził się Henryk Sienkiewicz, autor trylogii, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1905 za powieść „Quo vadis”;

7 maja – w 1794 roku Tadeusz Kościuszko wydał Uniwersał Połaniecki, ograniczający poddaństwo chłopów;

8 maja – w 1945 roku w Berlinie III Rzesza Niemiecka podpisała bezwarunkową kapitulację;

10 maja – w 1940 roku Niemcy zaatakowały Belgię, Holandię, Luksemburg i Francję;

12 maja - w 1926 roku rozpoczął się w Polsce tzw. Przewrót Majowy na czele którego stanął Marszałek Józef Piłsudski. Rządy w Polsce przejął obóz sanacji;

17 maja – w 1940 roku wojska Wehrmachtu zajęły stolicę Belgii – Brukselę;

18 maja – w 1920 roku urodził się Karol Wojtyła, od 1978 roku papież jako Jan Paweł II;

20 maja – w 1882 roku w Wiedniu Austro – Węgry, Włochy i Niemcy zawarły tajny układ obronny – Trójprzymierze;

21 maja – w 1674 roku Jan III Sobieski został wybrany na króla Polski;

25 maja – w 1915 roku zakończyła się druga bitwa pod Ypres, w trakcie której użyto gazu bojowego – chloru;

26 maja – w 1831 roku w bitwie pod Ostrołęką wojska rosyjskie pokonały armię powstańczą. Bitwa uznawana jest za początek upadku powstania listopadowego;

30 maja – w 1159 roku zmarł książę Władysław II Wygnaniec;

 

CZERWIEC

 

6 czerwca – w 1794 roku wojska polskie doznały klęski pod Szczekocinami. Bitwa ta zapoczątkowała upadek Powstania Kościuszkowskiego, którego efektem był III rozbiór Polski w 1795 roku.

9 czerwca – w 1595 roku urodził się Władysław IV Waza, król Polski, tytularny król Szwecji i car Rosji, jeden z najwybitniejszych władców Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

13 czerwca –  w 1611 roku wojska polskiego zdobyły Smoleńsk, oblegany od września 1609 roku.

18 czerwca – w 1815 roku Napoleon Bonaparte doznał z rąk koalicji złożonej z Wielkiej Brytanii, Prus, Niderlandów oraz państw niemieckich klęskę pod Waterloo. Bitwa ta przesądziła o ostatecznym upadku Bonapartego.

19 czerwca – w 1669 roku Michał Korybut Wiśniowiecki został wybrany na króla Polski.

20 czerwca – w 1566 roku urodził się Zygmunt III Waza, król Polski i Wielki Książę Litewski oraz król Szwecji. Był jednym z najdłużej panujących władców w dziejach Polski, od 1587 do 1632 roku. Za jego rządów wojska polskie opanowały Moskwę, a terytorium Rzeczypospolitej powiększono o ziemię smoleńską, czernichowską i siewierską, dzięki czemu Polska osiągnęła obszar 990 tys. km², co stanowiło największą powierzchnię, jaką nasze państwo miało w swej historii.

21 czerwca – w 1305 roku zmarł Wacław III, król Polski w latach 1300 – 1305.

22 czerwca – w 1941 roku III Rzesza Niemiecka zaatakowała Związek Radziecki, rozpoczynając tym samym Plan Barbarossa.

24 czerwca – w 972 roku pod Cedynią Mieszko I pokonał wojska margrabiego Marchii Łużyckiej Hodona.

25 czerwca – w 1447 roku Kazimierz IV Jagiellończyk został koronowany w Krakowie na króla Polski.

26 czerwca – w 1295 roku na króla Polski został w Gnieźnie koronowany Przemysł II. Od czasów rozbicie dzielnicowego w 1138 roku – król na swojej pieczęci umieścił orła w koronie.

27 czerwca - w 1629 roku wojska polskie pod dowództwem hetmana Stanisława Koniecpolskiego rozbiły wojska szwedzkie dowodzone przez króla Gustawa Adolfa pod Trzcianą. Był to największy polski triumf nad Szwedami od czasów Kircholmu w 1605 roku.

30 czerwca – w 1587 roku w podwarszawskiej Woli rozpoczęła się wolna elekcja, w wyniku której nowym królem Polski został Zygmunt III Waza.